3 cách dùng tiền mua hạnh phúc

Nghiên cứu chỉ ra rằng, tiền thực sự có thể mua được hạnh phúc – nhưng nó còn tùy thuộc vào cách bạn tiêu tiền ra sao.

David Lee Roth, ca sĩ thuộc nhóm nhạc rock Van Halen từng nói thế này, “Tiền không thể mua được hạnh phúc, nhưng nó có thể mua cho bạn một chiếc du thuyền đủ lớn…”. Tương tự thế, một hãng xe sang trọng tuyên bố, “Những người nghĩ tiền không thể mua được hạnh phúc đơn giản là không biết cách tiêu nó sao cho đúng.”

Những câu trích dẫn trên chứa đựng một số sự thật. Tiền và hạnh phúc có mối liên hệ, nhưng mối quan hệ là không đơn giản. Lấy ví dụ, nó phụ thuộc vào bạn có bao nhiêu tiền. Những người khá giàu có (well off) không nhận được hạnh phúc tăng đáng kể khi họ có nhiều tiền hơn. Chẳng hạn, khi thu nhập hộ gia đình tăng lên trên 75 000 đô-la một năm (ít nhất là ở Canada và Hoa Kỳ), thu nhập tăng thêm không giúp được việc có hạnh phúc nhiều hơn. Vì vậy, nhiều tiền hơn có thể cho chúng ta nhiều hạnh phúc hơn, nhưng chỉ đến một giới hạn thu nhập nhất định.

Dù sao, nhiều tiền hơn có thể dẫn đến nhiều hạnh phúc hơn thậm chí với những người giàu có (well-to-do), ,miễn là số tiền đó được sử dụng cho một số thứ nhất định. Dưới đây là ba cách mà các nghiên cứu cho thấy bạn có thể tiêu tiền để gia tăng hạnh phúc của bạn.

Mua thời gian

Các nghiên cứu chỉ ra rằng khi chúng ta bỏ tiền ra để tiết kiệm thời gian, hạnh phúc của chúng ta gia tăng. Lấy ví dụ, các nhà nghiên cứu đưa cho mọi người 40 đô-la vào hai tuần khác nhau. Khi mọi người được hướng dẫn sử dụng tiền theo cách giúp họ tiết kiệm thời gian thì họ hạnh phúc hơn so với khi họ được khuyên là dùng cũng số tiền đó để mua đồ vật (thí dụ như quần áo hoặc rượu). Vì thế nếu mục tiêu của bạn là hạnh phúc, hãy xem xét việc tiêu tiền của bạn để tiết kiệm thời gian. Thuê ai đó cắt bãi cỏ cho bạn hoặc dọn dẹp sạch sẽ nhà bạn, đặt một chiếc pizza và để họ giao hàng đến tận nơi, hoặc thuê một chiếc taxi thay vì nhảy lên phương tiện giao thông công cộng.

Tiêu tiền của bạn cho người khác

Nghiên cứu cho thấy tiêu tiền cho người khác tạo ra hạnh phúc lớn hơn so với tiêu tiền cho chính bản thân mình. Lấy ví dụ, các nhà nghiên cứu đưa tiền cho những người còn đang học trong trường đại học và hướng dẫn một nửa số sinh viên đó tiêu tiền cho bản thân họ (thí dụ, để mua một đĩa CD họ muốn hoặc ra ngoài ăn trưa) và nửa sinh viên còn lại thì tiêu số tiền đó cho người khác (thí dụ, dùng tiền để làm từ thiện hoặc đưa cho người vô gia cư, hoặc để mua món quà cho người bạn). Những người tiêu tiền cho người khác hạnh phúc hơn những ai tiêu tiền cho bản thân mình.

Mua trải nghiệm, không phải đồ vật

Mặc dù chúng ta có thể nhận được hạnh phúc gia tăng tương tự ngay lập tức sau khi mua trải nghiệm hoặc đồ vật nào đó, các trải nghiệm có tác dụng gia tăng hiệu quả hạnh phúc nhiều hơn tính trên dài hạn. Một phần của lý do là chúng ta nhanh chóng quen với hạnh phúc có nguồn gốc từ đồ vật, khi chúng ta có thể làm sống lại (relive) các yếu tố tích cực hoặc kinh nghiệm tích cực thông qua các bức ảnh và những hồi tưởng. Thú vị là, thậm chí trước khi việc mua bán hoàn thành, trải nghiệm có thể cho chúng ta nhiều cảm xúc tích cực hơn so với đồ vật có thể thực hiện. Khi chúng ta chờ đợi một chiếc xe mới hoặc ghế sofa xịn hơn, chúng ta có thể cảm thấy thiếu kiên nhẫn. Nhưng khi chúng ta chờ đợi một chuyến đi du lịch hoặc nhảy bungee (nhảy từ trên cao có dây thun chắc co giãn buộc vào người), chúng ta có xu hướng cảm thấy kích thích.

Nhưng nhớ trong đầu là, không thành vấn đề cách bạn tiêu tiền như thế nào, bạn nên tránh nợ nần. Nợ nần ăn mòn hạnh phúc của chúng ta, phá hoại nó nhiều hơn những gì chúng ta nghĩ.

Tham khảo

Dunn, E., & Norton, M. (2014). Đồng tiền Hạnh phúc: Khoa học của việc trở thành người tiêu dùng hạnh phúc hơn (Happy Money: The Science of Happier Spending)

(Dịch từ bài viết Three Ways Money Buys Happiness – Tác giả: Mark Holder, Ph.D – Website: Psychology Today)